یک کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل تشریح کرد اثرات فرسایشی شدن جنگ روسیه و اوکراین بر مناسبات داخلی و بین‌المللی ایران

یک کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان این که جنگ روسیه و اوکراین به جنگی فرسایشی تغییر ماهیت داده است، گفت‌ : پوتین نمی تواند به راحتی شکست در اوکراین را بپذیرد، چرا که اکنون تمام هستی سیاسی و حتی فیزیکی‌اش در گرو گرفتن نتیجه‌ای در این جبهه است.

کوروش احمدی در پاسخ به این سوال که طولانی و فرسایشی شدن جنگ روسیه و اوکراین چه تاثیرات و مخاطرات بین المللی و منطقه ای به همراه داشته است ؟ اظهار کرد : همه شواهد حاکی از آن است که جنگ اوکراین به جنگی فرسایشی تغییر ماهیت داده است. تصور اولیه، حتی تصور آمریکا و اروپا، این بود که اوکراین ظرف چند روز فروخواهد پاشید. بر مبنای این پیش فرض حتی آمریکا در ابتدای حمله به «زلنسکی» رییس جمهور اوکراین پیشنهاد کرده بود که او را از اوکراین خارج کند. بعد از اینکه روسیه نتوانست در مدت کوتاهی کی‌یف و شهرهای بزرگ اوکراین را تصرف و دولت اوکراین را سرنگون کند و اقدام نظامی در ۴ محور موجب پراکندگی نیروهای روسی و تلفات و خسارات زیاد آنها شد، برای مسکو چاره ای جز تغییر استراتژی باقی نماند.

وی ادامه داد : اعلام رسمی انصراف از تصرف کی‌یف در ۲۹ مارس و تمرکز بر تصرف قلمرو بیشتر در شرق و جنوب اوکراین، تا کنون مهمترین نقطه عطف در این جنگ دو ماه و نیمه بوده است. این تغییر استراتژی را می‌توان نقطه آغاز جنگ فرسایشی در اوکراین به شمار آورد؛ چرا که با توجه به تثبیت دولت و حفظ انسجام ارتش، روشن شد که با توجه به روحیه گرفتن مقاومت ضد روسی در اوکراین و امکان ادامه حمایت غرب، معلوم نیست که روسیه بتواند به راحتی در جبهه های شرق و جنوب نیز به پیروزی های سریع و آسانی دست یابد. از طرفی پوتین نیز نمی‌تواند به راحتی شکست در اوکراین را بپذیرد، چرا که اکنون تمام هستی سیاسی و حتی فیزیکی‌اش در گرو گرفتن نتیجه ای در این جبهه است.

کوروش احمدی با بیان این که پیشنهاد آمریکا برای یک کمک ۳۳ میلیارد دلاری به اوکراین برای یک دوره شش ماهه و عزم اتحادیه اروپا به خاتمه دادن به وابستگی انرژی به روسیه حاکی از برنامه غرب برای تحمیل خسارات هر چه بیشتر به روسیه است، تصریح کرد: در مجموع صرف نظر از اینکه جنگ اوکراین در کوتاه مدت چه سیری را طی کند، تردیدی نیست که این بحران برای سالها روابط روسیه با غرب و نظم بین المللی را تحت تاثیر خود خواهد داشت. در سطوح منطقه ای نیز این بحران بی شک تاثیر خود را برای مناطق مختلف، به ویژه منطقه خاورمیانه داشته و خواهد داشت.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: دو حوزه که باید اثر این بحران را با دقت دنبال کنیم، بحران سوریه و پرونده هسته‌ای ایران است. در این دو مورد تا قبل از جنگ اوکراین غرب و روسیه همکاری‌هایی با هم داشتند. باید دید که آیا از این پس نیز این همکاریها ادامه خواهد یافت یا معادلات مربوطه، دستخوش تحولات معنی داری خواهد شد. از طرفی، اگر چه تورم ناشی از افزایش بهای مواد غذایی و اقلام انرژی می تواند برای احزاب حاکم در کشورهای غربی عواقبی داشته باشد، اما کشورهای در حال توسعه که وارد کننده مواد غذایی و سوخت هستند، بیشترین خسارت را متحمل می شوند.این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان این که به لحاظ انسانی، ادامه جنگ در دراز مدت می تواند مرگ و آوارگی انسانها و تخریب شهرها و ساختارها و تاسیسات غیر نظامی بیشتری را موجب شود، گفت : در سطح مناطق اگر چه تا کنون اعضای ناتو انسجام و وحدت غیرمنتظره ای را به نمایش گذاشته‌اند اما معلوم نیست با طولانی شدن جنگ، آیا این وحدت رویه دوام خواهد آورد یا نه؟

احمدی در پاسخ به این سوال که تاثیر این جنگ و فرسایشی شدن آن چه تاثیرات بر مناسبات داخلی و بین المللی ایران داشته است؟، اظهار کرد : به لحاظ اقتصادی، افزایش بهای انرژی به دلیل جنگ اوکراین نه تنها ایران بلکه کلیه صادرکنندگان نفت و گاز را در موقعیت بهتری قرار داده است. البته بهای نفت خام قبل از بحران اوکراین نیز رو به افزایش بود و نفت «برنت» در روز حمله یعنی ۲۴ فوریه حدود ۹۳ دلار قیمت داشت که در حال حاضر به حدود ۱۱۰ دلار رسیده است. کشورهای نفت خیز خاورمیانه سعی کرده اند که به نوعی موضع بی طرفی اتخاد کنند تا بتوانند حداکثر بهره را از جنگ اوکراین ببرند.

وی با بیان این که این کشورها علاوه بر بهره مند شدن از بهای بالای نفت، سعی دارند تا سرمایه های روس‌های ثروتمند را که در تلاش برای فرار از عواقب تحریم کشورشان نیز هستند، جذب کنند، افزود : بی شک، منافع ناشی از افزایش بهای نفت عاید ایران هم شده است. البته یک نگرانی که وجود دارد این است که نفت ارزان روسیه که این روزها برای دور زدن تحریم ها عرضه می شود، عرصه را تا حدودی بر نفت ایران تنگ کند. در مورد ایران، سوال مهم دیگر این است که بحران اوکراین تا چه حد بر همکاری دیرینه روسیه با غرب در مورد برنامه هسته ای ایران ممکن است تاثیر گذاشته باشد. آیا روسیه همچنان خواهد کوشید تا مانع بحرانی شدن روابط ایران با غرب شود؟ آیا روسیه که از بازگشت نفت ایران به بازار در شرایط کنونی سودی نخواهد برد، همچنان مشوق نهایی شدن احیای برجام خواهد بود؟ سوال مهم دیگر در مورد اثر بحران اوکراین بر روابط روسیه و اسرائیل و همکاری آنها در زمین و فضای سوریه است. آیا هماهنگی هایی که تا کنون در این زمینه به نفع اسرائیل و به ضرر ایران انجام می شده، ادامه خواهد یافت یا خیر؟

این دیپلمات پیشین ایرانی در پاسخ به این پرسش که به نظری وی ، برنده فرسایشی شدن این جنگ چه کسی و یا چه کسانی هستند ؟ گفت: این وضعیتی است که هر دو طرف به لحاظ انسانی از آن متضرر خواهند شد. با این حال اگر فاکتور تحریم‌ها علیه روسیه و کمک های غرب به اوکراین را نیز وارد معادله کنیم، ممکن است ادامه و طولانی شدن جنگ، روسیه را در دو جبهه نظامی و سیاسی تحت فشار قرار دهد و هزینه های سنگینی بر مسکو تحمیل کند. در حالیکه شرایط روسیه با شرایط اقتصادی غرب قابل مقایسه نیست و تاکنون نیز چین تمایلی به طرف گیری موثر در این بحران نشان نداده است ، طولانی شدن بحران، روسیه را شدیدا تحت فشار قرار خواهد داد. غرب تا کنون عمدتا سلاح های دفاعی در اختیار اوکراین قرار داده است. این نوع سلاح ها برای جلوگیری از پیشروی روسیه در شرق و جنوب اوکراین کافی است. اما دولت اوکراین در برنامه ریزی برای عقب راندن روسها نیاز به ادوات جنگی تهاجمی دارد و چنین خواسته ای را نیز مطرح کرده است.

احمدی در همین ارتباط تصریح کرد : اکنون غرب باید تصمیم بگیرد که آیا سلاح های تهاجمی برای پیروزی در جنگ به اوکراین بدهد یا خیر. اینکه غرب چگونه با درخواست اوکراین برای دریافت سلاح های تهاجمی برخورد کند، می تواند به درک سیاست نهایی غرب کمک کند.

وی تاکید کرد : حداقل اینکه غرب احتمالا در نظر دارد که با استفاده از این فرصت باد آورده، روسیه را به عنوان یک رقیب جدی تضعیف کند و از این رهگذر چین را نیز از متحدی استراتژیک محروم نماید و در جهت شکل دادن به نظم بین المللی مطلوب خود حرکت کند